ξιφόσουρα

θαλάσσια αρθρόποδα. Από αυτά, τα μερόστομα πολυάριθμα κατά τον παλαιοζωικό αιώνα. Αντιπροσωπεύονται σήμερα μόνο από πέντε είδη, τα οποία παλιότερα περιλαμβάνονταν στα οστρακόδερμα. Στη σύγχρονη ταξινόμηση, το γένος λίμουλος (limulus) στο οποίο υπάγονταν τα ζωντανά μερόστομα, διαιρέθηκε σε περισσότερα. Τα ξ. μπορούν να φτάσουν σε μήκος τα 50-60 εκ.· αποτελούνται από τον κεφαλοθώρακα, σχήματος ασπίδας, και την κοιλιά, της οποίας το τελευταίο τμήμα είναι μακρό και αιχμηρό. Ο κεφαλοθώρακας διαθέτει έξι ζευγάρια αποφύσεων που φέρουν χηλές, των οποίων το πρώτο ζευγάρι αποτελείται από κοντά χηλικέρατα, ενώ τα άλλα πέντε ζευγάρια εκτελούν βαδιστικές λειτουργίες. Η κοιλιά έχει 6 ζευγάρια άκρων, που, εκτός από το πρώτο ζευγάρι, είναι εφοδιασμένα με βράγχια. Στον κεφαλοθώρακα των ξ. υπάρχουν 2 μεσαία ομματίδια και δυο πλευρικοί σύνθετοι οφθαλμοί. Ένα από τα είδη, ο λίμουλος ή ξιφόσουρος ο πολύφημος (limulus ή xiphosura polyphemus) ζει κοντά στις ακτές της Βόρειας Αμερικής, ενώ τα άλλα τέσσερα είδη, μεταξύ των οποίων και ο λίμουλος των Moλούκκων (limulus moluccanus) ή ταχύπλους ο γίγας απαντώνται στα παράκτια νερά της Α. Ασίας και της Ινδονησίας.

* * *

τα

ζωολ. τάξη θαλάσσιων αρθροπόδων τών ανατολικών ακτών τής Ασίας και τής Βόρειας Αμερικής, στην οποία ανήκουν το γνωστό υπάρχον είδος λίμουλος, ηλικίας 200.000.000 ετών, καθώς και οι εξαφανισμένοι σήμερα τριλοβίτες.

[ΕΤΥΜΟΛ. Αντιδάνεια λ., πρβλ. αγγλ. xiphosura (< ξίφος + ουρά)].